katalog wystawy • Oblicza wolności. Z polskiej sztuki XX wieku
Wydawnictwo: Muzeum Narodowe w Krakowie 2008
Okładka: miękka
Stan: ★★★★★
Uwagi: brak
Wystawa „Oblicza wolności” podejmuje jeden z najważniejszych i chyba najbardziej niezbędnych aspektów ludzkiej egzystencji, uniwersalnych dla każdego człowieka.
Autor koncepcji wystawy i jej organizator, p. kustosz Wacława Milewska, wybrała 55 dzieł które obrazują – w różny, czasem niejednoznaczny artystycznie „sposób”, ideę wolności. Mimo niezwykłej trudności przekazu - wszak wystawa prezentowana miała być w Indiach, państwie zupełnie odmiennym kulturowo, religijnie i historycznie - spróbowano wytyczyć kilka „ścieżek” tematycznych dzięki którym widz prowadzony jest poprzez gąszcz pozornie niezwiązanych ze sobą zjawisk, zdarzeń, wątków tematycznych i występujących postaci symbolicznych bądź realnych, autentycznych. Tytuł wystawy oraz związany z nią symboliczny prawie fakt, iż nie doszła ona do skutku z powodu groźby ataku terrorystów w tym czasie w Indiach, wydaje się szczególnie znamienny i symboliczny w dzisiejszych realiach. Okazuje się iż w kontekście odwołanej (cofnięto transport dzieł do Indii) wystawy polskiej sztuki, mówiącej właśnie o walce o wolność a także o zagrożeniu i ograniczeniu ludzkiej wolności, temat ten okazał się aż nazbyt aktualny. Pozostał jednak interesująco zbudowany katalog będący propozycją podróży poprzez ikonografię wolności dla wnikliwych, zainteresowanych trudnymi drogami polskiego dochodzenia do wolności i niepodległości. Katalog z niewielkim wstępem szkicującym tło historyczno-społeczne w Polsce, podzielony został na kilka grup tematycznych w których znajdują się wybrane obrazy i rzeźby, stanowiące same w sobie dobry przegląd naszej sztuki od 2 połowy. XIX w. do dnia dzisiejszego. Pierwsza część „Polonia”, akcentuje symbole narodowe, druga – „Epitafium” mówi o pamięci o ofiarach na drodze do tytułowej wolności, trzecia – „Zamknięte drzwi”, ukazuje ograniczenie jednostki w reżimach totalitarnych, jej niemoc i pragnienie wyrwania się z „kręgu” niewoli, czwarta zaś, ostatnia – „Victoria” przedstawia osiągniętą wreszcie i zdobytą upragnioną wolność, zaakcentowaną w nie tylko politycznym aspekcie, lecz także w jej społecznych i artystycznych przejawach.
Krótkie teksty towarzyszące ilustracjom pozwalają odkryć i zrozumieć dobór i znaczenie poszczególnych obiektów wystawy.